Η 🇺🇸Αμερικάνικη Ακαδημία Παιδοοδοντιάτρων προτείνει τον παρακάτω σχεδιασμό για την παραγγελία ή αναγκαιότητα των οδοντιατρικών ακτινογραφιών στα παιδιά ο οποίος είναι ανανεωμένος από το 2009.
Στο άρθρο που συνοδεύει τις οδηγίες για τους επαγγελματίες επισημαίνεται πως κάθε ασθενής είναι μοναδικός γι’ αυτό ο θεράπων οδοντίατρος πρέπει να σχεδιάσει εξατομικευμένα το σχέδιο θεραπείας του και να τον προστατεύσει από την ακτινοβολία με κάθε δυνατό μέσο ( κολλάρο θυρεοειδούς, ακτινολογική ποδιά ). Ακόμα αναφέρουν ότι στα χέρια των οδοντιάτρων υπάρχουν πλέον και τρισδιάστατης απεικόνισης ακτινογραφίες ( Cone Beam) για τις οποίες δεν υπάρχουν στοιχειοθετημένες, ξεκάθαρες οδηγίες για παιδοοδοντιάτρους αλλά προσφέρουν σπουδαίο διαγνωστικό αποτέλεσμα σε δύσκολα κλινικά βήματα όπως η αντιμετώπιση μιας σχιστίας , εξαγωγή εγλειστων υπεράριθμων δοντιών κα.
Για την εντόπιση τερηδονικών βλαβών εξακολουθούν να υπερέχουν οι ενδοστοματικές ακτινογραφίες

Η αντίστοιχη 🇪🇺Ευρωπαική Ακαδημία Παιδοοδοντιάτρων έχει διατυπώσει αντίστοιχες οδηγίες για τις ακτινογραφίες, έχουν όμως να ανανεωθούν από το 2003. οι συγγραφείς του άρθρου είναι οι: I. ESPELID*, I. MEJÀRE**, K. WEERHEIJM***
✅Πιο συγκεκριμένα οι κυριότεροι λόγοι για τους οποίους χρειάζονται οι ακτινογραφίες είναι οι εξής:
1. εντόπιση της τερηδόνας
2. τραύμα
3. ανωμαλίες στην ανάπτυξη του δοντιού.
4. εξέταση άλλης νόσου εκτός τερηδόνας

✅Πότε πρέπει να γίνεται πρώτη φορά ακτινογραφία? Για να παρθεί αυτή η απόφαση πρέπει να συνυπολογιστούν και άλλοι παράγοντες όπως:
1.Δημογραφικά στοιχεία σχετικά με την τερηδόνα στον συγκεκριμένο πληθυσμό
2.στοματική υγιεινή και δίαιτα
3.εκθεση στο φθόριο
4.κοινωνικο-οικονομικό επίπεδο

Ορισμένα βοηθητικά στοιχεία από επιδημιολογικές μελέτες για να αφουγκραστούμε τις ανάγκες των ασθενών
(προέρχονται αρκετά από μελέτες της I. MEJÀRE) είναι τα εξής:
Σε μελέτη που έγινε σε 5 χρονα στην Σουηδία και Νορβηγία το 1/5 των όμορων βλαβών δεν αναγνωριζόταν κλινικά Σε μελέτη στη Σουηδία στα παιδιά 6-12 ετών το 15-20% είχε αποκτήσει τερηδόνα σε τουλάχιστον ένα γομφίο μέχρι την οδοντίνη. Στη νεαρή μόνιμη οδοντοφυΐα ακτινογραφίες λαμβάνονται σε ηλικία 12-14 μετά 2 χρόνια της ανατολής προγομφίων και 2ων γομφίων.

✅Ακολουθία ακτινογραφιών
Σχετικά με την επόμενη φορά λήψης ακτινογραφίας οι ενεργοί ασθενείς χωρίζονται σε χαμηλού κινδύνου και υψηλού
ΧΑΜΗΛΟΥ ΚΙΝΔΥΝΟΥ Πότε? ΥΨΗΛΟΥ ΚΙΝΔΥΝΟΥ Πότε?
Χωρίς τερηδόνική αλλοίωση όμορα 2-3 χρόνια
Με τερηδονική αλλοίωση αδαμαντίνη οδοντίνη
Π.χ. 6-12: 1ος μόνιμος γομφίος μισό πάχος αδαμαντίνης 12-13: Τουλάχιστον μία αλλοίωση σε βάθος οδοντίνης ή 3 αδαμαντίνη Κάθε χρόνο Εντυπωσιακός είναι ο ρυθμός καταστροφής που προκαλεί η νόσος τερηδόνα Ο ρυθμός αποδόμησης του 2ου μισού της αδαμαντίνης είναι γρηγορότερος στις ηλικίες 6-12 Περίπου 20% επέκταση στην οδοντίνη παρουσιάζει σε ένα χρόνο. [Mejàre and Stenlund, 2000].
Ο κίνδυνος ανάπτυξης όμορων βλαβών αυξάνεται αν υπάρχουν ήδη όμορες βλάβες σε ηλικία 11-13[Gröndahl et al., 1984; Lith and Gröndahl, 1992; Mattiasson Robertson and Twetman, 1993; Mejàre et al., 1999; Gustafsson et )Ο ρυθμός προσβολής της οδοντίνης είναι σαφώς γρηγορότερος από ότι στην αδαμαντίνη[Mejàre et al., 1999], 10% διεισδύει στην οδοντίνη κάθε χρόνο. Από την μελέτη [Qvist et al., 1992] εξάγεται το συμπέρασμα πως μια επιφάνεια δίπλα σε ένα αποκαταστημένο δόντι έχει 4 φορές μεγαλύτερο κίνδυνο να αναπτύξουν τερηδόνα από το απέναντι αντίστοιχο που δεν συνορεύει με αποκατάσταση. Οι μασητικές επιφάνειες εξακολουθούν να είναι πιο «ευαίσθητες» στην τερηδόνα.
✅Επιπλέον το φαινόμενο των «hidden caries» δηλαδή τερηδονισμένη οδοντίνη κάτω από κλινικά υγιή ( φαινομενικά ) αδαμαντίνη, υπογραμμίζεται από τους συγγραφείς ως σημερινό πρόβλημα. Παρ’ όλα αυτά δεν συνιστά ξεχωριστό λόγο λήψης ακτινογραφίας δήξεως, απλά ενδελεχή έλεγχο στις ήδη υπάρχουσες. [Creanor et al., 1990; Hintze and Wenzel, 1994; Veerheijm et al., 1997]. Evidence-based guidelines?
Πότε πρέπει να γίνεται πρώτη φορά ακτινογραφία?
Για να παρθεί αυτή η απόφαση πρέπει να συνυπολογιστούν και άλλοι παράγοντες όπως:
1.Δημογραφικά στοιχεία σχετικά με την τερηδόνα στον συγκεκριμένο πληθυσμό
2.στοματική υγιεινή και δίαιτα 3.εκθεση στο φθόριο 4.κοινωνικο-οικονομικό επίπεδο
Ορισμένα βοηθητικά στοιχεία από επιδημιολογικές μελέτες για να αφουγκραστούμε τις ανάγκες των ασθενών( προέρχονται αρκετά από μελέτες της I. MEJÀRE)