Το Συμβούλιο των Ευρωπαίων Οδοντιάτρων (CED) είναι μια Ευρωπαϊκή μη-κερδοσκοπική οργάνωση που εκπροσωπεί πάνω από 340.000 οδοντιάτρους, από ολόκληρη την Κοινοτική επικράτεια, μέσω 32 εθνικών οδοντιατρικών ομοσπονδιών και επιμελητηρίων σε 30 Ευρωπαϊκές χώρες. Ιδρύθηκε το 1961 προκειμένου να γνωμοδοτεί στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή για θέματα που σχετίζονται με το οδοντιατρικό επάγγελμα και έχει ως κύριους στόχους του να προάγει τα υψηλά πρότυπα στην οδοντιατρική υγειονομική περίθαλψη και την οδοντιατρική και την αποτελεσματική, επικεντρωμένη στην ασφάλεια του ασθενούς, επαγγελματική άσκηση. Η ζάχαρη είναι η κύρια αιτία της οδοντικής τερηδόνας, ιδιαιτέρως στα παιδιά και τους ηλικιωμένους. Η μείωση της κατανάλωσης ζάχαρης θα μειώσει τον πόνο και την ταλαιπωρία που προκαλεί η νόσος αυτή η οποία μπορεί να προληφθεί.
ΤΑ ΣΑΚΧΑΡΑ ΚΑΙ ΟΙ ΑΣΘΕΝΕΙΕΣ
Ο ρόλος των διατροφικών σακχάρων στη δημιουργία οδοντικής τερηδόνας είναι επαρκώς τεκμηριωμένος και οι τροφές και τα ποτά που περιέχουν ζάχαρη βρίσκονται ολοένα και περισσότερο στο επίκεντρο της πολιτικής, επικοινωνιακής και δημόσιας προσοχής σε σχέση με την επιδημική εμφάνιση της παχυσαρκίας και του σακχαρώδους διαβήτη που πλήττουν πολλές χώρες. Παρά το γεγονός ότι είναι σχεδόν απολύτως εφικτό να προληφθεί, η οδοντική τερηδόνα μπορεί να απαιτήσει γενική αναισθησία για τη θεραπευτική αντιμετώπιση της σε μικρά παιδιά, πράγμα που σε ορισμένα Κράτη-μέλη της ΕΕ ενδέχεται να προϋποθέτει εισαγωγή σε νοσοκομείο. Αυτό οδηγεί σε μία σημαντική οικονομική επιβάρυνση στα εθνικά συστήματα υγείας, πέρα από τις κοινωνικές επιπτώσεις, τον πόνο, τη χαμένη παραγωγικότητα για τους γονείς και τους κηδεμόνες, όπως και τις απώλειες του σχολικού χρόνου για τα παιδιά. Οι ανισότητες στην οδοντιατρική υγεία εξάλλου παραμένουν, με τη βελτίωση των εθνικών μέσων τιμών των ρυθμών τερηδόνας να συγκαλύπτει συχνά τους υπο-πληθυσμούς, με υψηλή επιβάρυνση της νόσου. Είναι, εξάλλου, σημαντικό να επισημάνουμε ότι η κρυμμένη ζάχαρη στα τρόφιμα και τα ποτά μπορεί να καταστρέφει τα δόντια. Η επίδραση των σακχάρων στην οδοντική πλάκα μπορεί επιπροσθέτως να προκαλέσει νόσους του περιοδοντίου. Υπάρχει τεκμηρίωση για τη σχέση μεταξύ της παχυσαρκίας και των νόσων του περιοδοντίου . Ομοίως, είναι σημαντικό ότι πολλά ποτά χωρίς ζάχαρη, που προωθούνται στην αγορά ως εναλλακτικά, μπορούν να καταστρέψουν ανεπανόρθωτα τα δόντια εξ αιτίας της οξύτητάς τους και των συνακόλουθων διαβρωτικών τους επιπτώσεων. Το ΣΕΟ θεωρεί ότι η μείωση της συχνότητας της κατανάλωσης και της ποσότητας της ζάχαρης παίζει πρωταγωνιστικό ρόλο στην πρόληψη τόσο των οδοντιατρικών όσο και των συστημικών νοσημάτων.
ΚΑΤΕΥΘΥΝΤΗΡΙΕΣ ΓΡΑΜΜΕΣ ΚΑΙ ΟΡΙΣΜΟΙ
Οι κατευθυντήριες γραμμές του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας που δημοσιεύτηκαν το 2015 απευθύνουν ισχυρή σύσταση για τους ενήλικες και τα παιδιά για τη μείωση της πρόσληψης ελευθέρων σακχάρων κάτω από το 10% της ημερήσιας θερμιδικής πρόσληψης, με μια επιπλέον σύσταση υπό προϋποθέσεις, ότι μια μείωση σε ποσοστό μικρότερο του 5% θα αποδώσει επιπρόσθετα οφέλη για την υγεία. Οι συστάσεις αυτές υποστηρίζονται από τεκμηρίωση της δοσοεξάρτησης της οδοντικής τερηδόνας από την κατανάλωση των ελευθέρων σακχάρων. Επί του παρόντος, η κατανάλωση των ελευθέρων σακχάρων ποικίλλει από χώρα σε χώρα στην Ευρώπη, από ένα μέσον όρο κατά προσέγγιση 7% έως 8% της συνολικής ενεργειακής πρόσληψης σε κάποιες χώρες, μέχρι 16% έως 17% σε άλλες. Η πρόσληψη είναι υψηλότερη στα παιδιά και κυμαίνεται από περίπου 12% έως 25% των ημερήσιων θερμίδων˙ μιά σημαντική αναλογία της ενδέχεται να προέρχεται από τα αναψυκτικά με ζάχαρη. ΔΗΛΩΣΕΙΣ ΣΕΟ Το ΣΕΟ έχει την άποψη ότι δεν υπάρχει μια και μόνη λύση στο σύνθετο πρόβλημα της υπερκατανάλωσης ζάχαρης και ότι απαιτείται μια πολυπαραγοντική προσέγγιση προκειμένου να επιτευχθούν βελτιώσεις στη δημόσια υγεία. Απαιτείται ανάληψη δράσης από τα διεθνή όργανα, τις εθνικές και τοπικές κυβερνήσεις, τους παρασκευαστές τροφίμων και ποτών, τους διαφημιστές και τους εμπόρους λιανικής πώλησης, τις ρυθμιστικές αρχές, τις υπηρεσίες υγείας και τους επαγγελματίες, τους εκπαιδευτές και τους εργοδότες προκειμένου να βοηθήσουν εξατομικευμένα τους καταναλωτές να βελτιώσουν τις διατροφικές τους επιλογές.
Το ΣΕΟ υποστηρίζει τα ακόλουθα:*
• Περιορισμούς στην εμπορία, την τοποθέτηση προϊόντων και τη διαφήμιση των τροφίμων και ποτών με υψηλή περιεκτικότητα ζάχαρης, τα οποία απευθύνονται στα παιδιά και τους ενήλικες, σε όλα τα μέσα επικοινωνίας (περιλαμβανομένων των ψηφιακών).
• Περιορισμούς στις χορηγίες από εταιρείες που παράγουν τρόφιμα και ποτά με υψηλή περιεκτικότητα ζάχαρης, ιδιαίτερα των αθλητικών εκδηλώσεων που δημιουργούν θετικούς συσχετισμούς με ανθυγιεινά προϊόντα – σε ευθυγράμμιση με την πολιτική για το κάπνισμα και τα οινοπνευματώδη ποτά.
• Επαναπροσδιορισμό της σύνθεσης των προϊόντων τροφίμων και ποτών ώστε να μειωθεί η περιεχόμενη ζάχαρη, σε συνδυασμό με μείωση του μεγέθους της μερίδας. Το ΣΕΟ φρονεί ότι πρέπει να επιβληθούν υποχρεωτικοί στόχοι επαναπροσδιορισμού, καθώς τα εθελοντικά προγράμματα με στόχους τους οποίους καθορίζει η βιομηχανία έχουν περιορισμένη απορρόφηση και φιλοδοξία και ότι ο έλεγχος επιβάλλεται να είναι ανεξάρτητος και διαφανής.
• Περιορισμούς στην προώθηση πωλήσεων σε τιμές έκπτωσης ή προσφορών στα προϊόντα με υψηλή περιεκτικότητα ζάχαρης στον τομέα του λιανικού εμπορίου και της τροφοδοσίας ˙ περιορισμούς στην τοποθέτηση τέτοιων προϊόντων σε εμφανή και περίοπτη θέση, για παράδειγμα, στα ράφια που βρίσκονται δίπλα στα γκισέ των ταμείων.
• Νομοθέτηση από τους Ευρωπαϊκούς θεσμούς για σαφή σήμανση με ετικέτα πάνω στα τρόφιμα και τα ποτά, που θα παρέχει ενημέρωση στο κοινό για την περιεχόμενη ζάχαρη, με τρόπο που η πληροφορία να είναι εύληπτη από το κοινό και να αναφέρεται στη μερίδα.
• Έγκριση διατροφικών προτύπων από δημόσιες υπηρεσίες και χώρους εργασίας, όπως είναι τα νοσοκομεία, οι εκπαιδευτικοί χώροι, οι χώροι μέριμνας παιδιών, οι φυλακές, οι οίκοι ευγηρίας, τα ιδρύματα κοινωνικής μέριμνας, οι χώροι αναψυχής˙ εκπαίδευση για τη διατροφή και την υγεία όσων επηρεάζουν τις επιλογές τροφοδοσίας στις υπηρεσίες αυτές.
• Σύσταση προς τις δημόσιες αρχές να αποθαρρύνουν την εγκατάσταση αυτομάτων μηχανών πώλησης που διαθέτουν προϊόντα με υψηλή περιεκτικότητα ζάχαρης στα σχολεία και τα νοσοκομεία και να ενθαρρύνουν τη διάθεση υγιεινών τροφίμων και ποτών σε όλους αυτούς τους χώρους.
• Να δίνεται προτεραιότητα στα ζητήματα δημόσιας υγείας στον τοπικό σχεδιασμό και τα αναπτυξιακά προγράμματα, επί παραδείγματι, να περιοριστεί η διάδοση των σημείων πώλησης ανθυγιεινών τροφίμων και ποτών κοντά στα σχολεία.
• Παροχή εκπαίδευσης για τα τρόφιμα και τη διατροφή στους επαγγελματίες υγείας, τους εργοδότες και το κοινό, συμπεριλαμβανομένης της προαγωγής πρακτικών μέτρων για την προώθηση μειωμένης κατανάλωσης ζάχαρης (όπως η χρήση της εφαρμογής Sugar Smart app).
Θα ήταν χρήσιμη, μια μόνιμη καμπάνια από τα ΜΜΕ η οποία να υπογραμμίζει τις βλαπτικές συνέπειες της υπερβολικής κατανάλωσης ζάχαρης και να περιλαμβάνει εικόνες συναφών οδοντιατρικών νοσημάτων. Οι οδοντίατροι μπορούν να συνεισφέρουν ενημερώνοντας τους ασθενείς τους για τις επιπτώσεις της ζάχαρης στη στοματική υγεία και τη σημασία του περιορισμού της συχνότητας της λήψης ζάχαρης και του περιορισμού της στα γεύματα όπου τούτο είναι δυνατό. Μπορούν να προβάλλουν τα «κρυμμένα» σάκχαρα που υπάρχουν σε πολλά τρόφιμα. Είναι, επίσης, σημαντικό οι ασθενείς να διατηρούν μία ρουτίνα καλής στοματικής υγιεινής και να επισκέπτονται τακτικά τον οδοντίατρο.
*Τεκμηρίωση που υποστηρίζει πολλά από αυτά τα μέτρα μπορεί να βρεθεί στην αναφορά: Public Health England report Sugar reduction: the evidence for action. Εγκρίθηκε ομόφωνα από την Ολομέλεια του ΣΕΟ, στις 20 Μαΐου 2016 (Χάγη)
Πηγή : Ελληνική Οδοντιατρική Ομοσπονδία