Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, η πρόσβαση στο φθόριο αποτελεί αναφαίρετο δικαίωμα για την προστασία της στοματικής υγείας και θεωρείται μια από τις σημαντικότερες ανακαλύψεις για τη δημόσια υγεία.(FDI, IADR, WHO 2006: Global Consultation on Oral Health Through Fluoride)

Φθοριούχος οδοντόκρεμα

Αποτελεσματικότητα και ασφάλεια Η χρήση του φθορίου για την πρόληψη της τερηδόνας έχει αποτελέσει πεδίο εκτεταμένης έρευνας, επί 66 έτη. Από τα περίπου 45.000 σχετικά επιστημονικά άρθρα που έχουν δημοσιευθεί μέχρι σήμερα αποδεικνύεται ότι, το φθόριο, είναι το πιο αποτελεσματικό μέσο για την πρόληψη της τερηδόνας και συγχρόνως ασφαλές για τη γενική υγεία του ανθρώπου, σε όλες τις ηλικίες εφόσον χρησιμοποιείται σωστά. Το φθόριο είναι ιχνοστοιχείο που βρίσκεται στην φύση και, σε μικρές συγκεντρώσεις, σε τροφές που καταναλώνουμε καθημερινά. Σε χώρες της Ευρώπης και στην Αμερική, το φθόριο έχει προστεθεί στο πόσιμο νερό και παρατηρήθηκε μείωση της τερηδόνας σε ποσοστό μέχρι 50%. Η δράση του φθορίου είναι κυρίως τοπική. Απορροφάται από την αδαμαντίνη των δοντιών και την κάνει πιο ανθεκτική απέναντι στα οξέα που παράγουν τα μικρόβια που προκαλούν την τερηδόνα. Συγχρόνως έχει ήπια αντιμικροβιακή δράση στα μικρόβια της οδοντικής μικροβιακής πλάκας. Για τους παραπάνω λόγους, το φθόριο, θεωρείται απαραίτητο για τη διατήρηση της στοματικής υγείας ειδικά των παιδιών και των εφήβων των οποίων τα δόντια είναι πιο ευαίσθητα στην εμφάνιση τερηδόνας. Το φθόριο είναι ενεργό συστατικό πολλών προϊόντων για χρήση στο σπίτι (οδοντόπαστες, ταμπλέτες φθορίου, στοματοπλύματα) και στο οδοντιατρείο (φθοριούχα ζελέ και βερνίκια). Οδοντόκρεμες, στοματοπλύματα και δισκία για χρήση στο σπίτι Διάλυμα δισκία Η χρήση φθοριούχου οδοντόκρεμας από τη βρεφική ηλικία είναι επιστημονικά τεκμηριωμένη και συστήνεται διεθνώς. Θεωρείται το σημαντικότερο μέσο πρόληψης της τερηδόνας και η εξάπλωση της χρήσης της μετά το 1980, είναι η κύρια αιτία μείωσης της εμφάνισης της τερηδόνας στα ανεπτυγμένα κράτη του Δυτικού κόσμου. Ο καθαρισμός του στόματος πρέπει να αρχίζει από την εμφάνιση του πρώτου δοντιού και η χρήση φθοριούχου οδοντόκρεμας να ξεκινάει από την ηλικία των 6 μηνών. Από την ηλικία 6 μηνών έως 6 ετών, η περιεκτικότητα της οδοντόκρεμας σε φθόριο συνιστάται να είναι 1000 ppm και η συχνότητα βουρτσίσματος δύο (2) φορές ημερησίως, η μία από τις οποίες, οπωσδήποτε, βράδυ. Η ποσότητα της οδοντόκρεμας για παιδιά 3-6 ετών, πρέπει να είναι μεγέθους μικρού μπιζελιού, ενώ για παιδιά κάτω των 3 ετών πρέπει να είναι ελάχιστη, δηλαδή ένα επίχρισμα (ίχνος) στην οδοντόβουρτσα.

Τα δισκία φθορίου και τα φθοριούχα στοματοπλύματα αποτελούν συμπληρωματικούς τρόπους χορήγησης φθορίου στο σπίτι για παιδιά και εφήβους που έχουν προδιάθεση για εμφάνιση τερηδόνας. Τα δισκία φθορίου πρέπει να χορηγούνται πάντα με συνταγή και σαφείς οδηγίες από τον Παιδοδοντίατρο ο οποίος λαμβάνει υπ’ όψιν την ηλικία του παιδιού, τις διατροφικές του συνήθειες και την προδιάθεση που έχει να εμφανίσει τερηδόνα. Χορηγούνται κυρίως σε παιδιά νηπιακής ηλικίας και η δράση τους είναι κυρίως τοπική και όχι τόσο συστηματική όπως πιστεύονταν παλιότερα. Έτσι, πρέπει να παραμένουν αρκετά στο στόμα και όχι να καταπίνονται αμέσως. Τα στοματοπλύματα χορηγούνται μετά την ηλικία των 6-7 ετών όταν το παιδί είναι ικανό να μην καταπίνει το διάλυμα. Στο εμπόριο κυκλοφορούν σκευάσματα με διαφορετικές περιεκτικότητες φθορίου. Ανάλογα με τις ανάγκες του παιδιού, ο Παιδοδοντίατρος θα πρέπει να συστήσει το αντίστοιχο στοματόπλυμα καθώς και τον τρόπο που πρέπει να χρησιμοποιείται.

Ζελέ και βερνίκι για φθορίωση στο ιατρείο Φθορίωση στο ιατρείο Η τοπική φθορίωση γίνεται στο ιατρείο με σκευάσματα που έχουν υψηλή περιεκτικότητα σε φθόριο και δρουν με διαφορετικό τρόπο από τα φθοριούχα προϊόντα που χρησιμοποιούνται στο σπίτι τα οποία έχουν χαμηλή περιεκτικότητα σε φθόριο. Ο Παιδοδοντίατρος χρησιμοποιεί φθόριο είτε σαν ζελέ το οποίο εφαρμόζει με τη βοήθεια ειδικών δισκαρίων είτε σαν βερνίκι φθορίου το οποίο επαλείφει στα δόντια. Η φθορίωση είναι μία διαδικασία απλή και ασφαλής και συνήθως γίνεται δύο φορές το χρόνο. Σε παιδιά με αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης τερηδόνας πρέπει να γίνεται 3-4 φορές το χρόνο. Ο Παιδοδοντίατρος καθορίζει το εξατομικευμένο πρόγραμμα φθοριώσεων για κάθε παιδί ή έφηβο.

Πηγή ελληνική παιδοδοντική εταιρεία

Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, η πρόσβαση στο φθόριο αποτελεί αναφαίρετο δικαίωμα για την προστασία της στοματικής υγείας και θεωρείται μια από τις σημαντικότερες ανακαλύψεις για τη δημόσια υγεία.(FDI, IADR, WHO 2006: Global Consultation on Oral Health Through Fluoride)

Φθοριούχος οδοντόκρεμα
Αποτελεσματικότητα και ασφάλεια

Η χρήση του φθορίου για την πρόληψη της τερηδόνας έχει αποτελέσει πεδίο εκτεταμένης έρευνας, επί 66 έτη. Από τα περίπου 45.000 σχετικά επιστημονικά άρθρα που έχουν δημοσιευθεί μέχρι σήμερα αποδεικνύεται ότι, το φθόριο, είναι το πιο αποτελεσματικό μέσο για την πρόληψη της τερηδόνας και συγχρόνως ασφαλές για τη γενική υγεία του ανθρώπου, σε όλες τις ηλικίες εφόσον χρησιμοποιείται σωστά.

Το φθόριο είναι ιχνοστοιχείο που βρίσκεται στην φύση και, σε μικρές συγκεντρώσεις, σε τροφές που καταναλώνουμε καθημερινά. Σε χώρες της Ευρώπης και στην Αμερική, το φθόριο έχει προστεθεί στο πόσιμο νερό και παρατηρήθηκε μείωση της τερηδόνας σε ποσοστό μέχρι 50%.

Η δράση του φθορίου είναι κυρίως τοπική. Απορροφάται από την αδαμαντίνη των δοντιών και την κάνει πιο ανθεκτική απέναντι στα οξέα που παράγουν τα μικρόβια που προκαλούν την τερηδόνα. Συγχρόνως έχει ήπια αντιμικροβιακή δράση στα μικρόβια της οδοντικής μικροβιακής πλάκας. Για τους παραπάνω λόγους, το φθόριο, θεωρείται απαραίτητο για τη διατήρηση της στοματικής υγείας ειδικά των παιδιών και των εφήβων των οποίων τα δόντια είναι πιο ευαίσθητα στην εμφάνιση τερηδόνας.

Το φθόριο είναι ενεργό συστατικό πολλών προϊόντων για χρήση στο σπίτι (οδοντόπαστες, ταμπλέτες φθορίου, στοματοπλύματα) και στο οδοντιατρείο (φθοριούχα ζελέ και βερνίκια).
Οδοντόκρεμες, στοματοπλύματα και δισκία για χρήση στο σπίτι

Διάλυμα δισκία

Η χρήση φθοριούχου οδοντόκρεμας από τη βρεφική ηλικία είναι επιστημονικά τεκμηριωμένη και συστήνεται διεθνώς. Θεωρείται το σημαντικότερο μέσο πρόληψης της τερηδόνας και η εξάπλωση της χρήσης της μετά το 1980, είναι η κύρια αιτία μείωσης της εμφάνισης της τερηδόνας στα ανεπτυγμένα κράτη του Δυτικού κόσμου.

Ο καθαρισμός του στόματος πρέπει να αρχίζει από την εμφάνιση του πρώτου δοντιού και η χρήση φθοριούχου οδοντόκρεμας να ξεκινάει από την ηλικία των 6 μηνών. Από την ηλικία 6 μηνών έως 6 ετών, η περιεκτικότητα της οδοντόκρεμας σε φθόριο συνιστάται να είναι 1000 ppm και η συχνότητα βουρτσίσματος δύο (2) φορές ημερησίως, η μία από τις οποίες, οπωσδήποτε, βράδυ. Η ποσότητα της οδοντόκρεμας για παιδιά 3-6 ετών, πρέπει να είναι μεγέθους μικρού μπιζελιού, ενώ για παιδιά κάτω των 3 ετών πρέπει να είναι ελάχιστη, δηλαδή ένα επίχρισμα (ίχνος) στην οδοντόβουρτσα.

Τα δισκία φθορίου και τα φθοριούχα στοματοπλύματα αποτελούν συμπληρωματικούς τρόπους χορήγησης φθορίου στο σπίτι για παιδιά και εφήβους που έχουν προδιάθεση για εμφάνιση τερηδόνας.

Τα δισκία φθορίου πρέπει να χορηγούνται πάντα με συνταγή και σαφείς οδηγίες από τον Παιδοδοντίατρο ο οποίος λαμβάνει υπ’ όψιν την ηλικία του παιδιού, τις διατροφικές του συνήθειες και την προδιάθεση που έχει να εμφανίσει τερηδόνα. Χορηγούνται κυρίως σε παιδιά νηπιακής ηλικίας και η δράση τους είναι κυρίως τοπική και όχι τόσο συστηματική όπως πιστεύονταν παλιότερα. Έτσι, πρέπει να παραμένουν αρκετά στο στόμα και όχι να καταπίνονται αμέσως.

Τα στοματοπλύματα χορηγούνται μετά την ηλικία των 6-7 ετών όταν το παιδί είναι ικανό να μην καταπίνει το διάλυμα. Στο εμπόριο κυκλοφορούν σκευάσματα με διαφορετικές περιεκτικότητες φθορίου. Ανάλογα με τις ανάγκες του παιδιού, ο Παιδοδοντίατρος θα πρέπει να συστήσει το αντίστοιχο στοματόπλυμα καθώς και τον τρόπο που πρέπει να χρησιμοποιείται.
Ζελέ και βερνίκι για φθορίωση στο ιατρείο

Φθορίωση στο ιατρείο

Η τοπική φθορίωση γίνεται στο ιατρείο με σκευάσματα που έχουν υψηλή περιεκτικότητα σε φθόριο και δρουν με διαφορετικό τρόπο από τα φθοριούχα προϊόντα που χρησιμοποιούνται στο σπίτι τα οποία έχουν χαμηλή περιεκτικότητα σε φθόριο. Ο Παιδοδοντίατρος χρησιμοποιεί φθόριο είτε σαν ζελέ το οποίο εφαρμόζει με τη βοήθεια ειδικών δισκαρίων είτε σαν βερνίκι φθορίου το οποίο επαλείφει στα δόντια.

Η φθορίωση είναι μία διαδικασία απλή και ασφαλής και συνήθως γίνεται δύο φορές το χρόνο. Σε παιδιά με αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης τερηδόνας πρέπει να γίνεται 3-4 φορές το χρόνο.
Ο Παιδοδοντίατρος καθορίζει το εξατομικευμένο πρόγραμμα φθοριώσεων για κάθε παιδί ή έφηβο.